W dniach 25 i 26 maja 2024 r., na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie odbyła się 5 edycja konferencji MycoRise Up! – Młodzi w mykologii, która jest forum stworzonym przez młodzież akademicką by dzielić się doświadczeniami i wynikami prac badawczych dotyczącymi szeroko rozumianej mykologii. Szeroko rozumianej – bo tematyka prezentowanych prac obejmuje zarówno zagadnienia biogeograficzne, jak i wchodzi w zagadki funkcji genów grzybów. Konferencja odbywa się pod auspicjami Polskiego Towarzystwa Mykogicznego i współorganizowana jest przez różne jednostki – w tym roku przez Sekcję Mykologiczną Koła Przyrodników Studentów UJ. Od kilku lat MycoRise Up! jest wydarzeniem międzynarodowym, przyciągając także prelegentów i uczestników z zagranicy. Są wśród nich zaproszeni badacze jak i doktoranci oraz stażyści różnych instytucji naukowych w Polsce. Tym razem młodzi ludzie mieli okazję wysłuchać wykładów między innymi wybitnego mykologa zajmującego się symbiozami grzybów i roślin prof. Marc-Andre Selosse’a, oraz dr. Dannego Haelewatersa – który przedstawił prezentację pod tytułem: Elevating mycology through the study of unexplored taxa.
Uwagę słuchaczy przykuło również bardzo ciekawe wystąpienia dr hab. Kaji Skubały, prof. UJ, która przedstawiła możliwości wykorzystania porostów w badaniach kosmicznych: Life on the edge – the extraordinary ability of lichens to survive extraterrestrial conditions, dr hab. Anny Ronikier, prof. IB PAN oraz dr Alicji Okrasińskiej z UW. Profesor Ronikier wyjaśniła słuchaczom jak istotne dla badań mykologicznych są typy, lektotypy i epitypy w wystąpieniu pt. Importance of including type specimens in phylogenetic studies- the case study of Mycomycetes, a dr Okrasińska wprowadzała słuchaczy w tajniki współpracy między bakteriami i grzybami w wystąpieniu zatytułowanym: Soil Mucoromycota: endohyphal bacteria and adaptations to the environment.
Obrady plenarne MycoRise Up! 2024 odbywały się w budynku Instytutu Zoologii i Badań Biomedycznych, Wydziału Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, a postery pięknie prezentowały się w nowoczesnej szklarni w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Członkowie Komitetu naukowego konferencji powołani jako komisja oceniająca wystąpienia (w składzie Danny Haelewaters, Anna Ronikier, Małgorzata Ruszkiewicz Michalska, Magdalena Frąc, Marta Wrzosek, Marcin Piątek, Marta Tischer i Alis Okrasińska) wysoko ocenili poziom prezentacji oraz posterów i przyznali szereg nagród i wyróżnień. Główną nagrodę za prezentację otrzymała Olsza Borys z UW, pracująca pod opieką merytoryczną dr Mateusza Wilka z ZEOŚ UW. Jej wyniki badań odpowiadały na pytanie jak degradacja i zaburzenia ekologiczne torfowisk znajdują odbicie w składzie populacji grzybów glebowych. Komitet nagrodził również Beniamina Abramczyka z IBE UW, który omawiał wyniki swojego grantu dotyczącego ekofizjologii nowo opisanego grzyba Entomortierella ferrotolerans. Trzecim nagrodzonym za wystąpienie został Eduardo Massetani z MiIZ PAN, który analizował konsekwencje zakażenia mrówek z rodzaju Myrmica przez grzyb z rodzaju Rickia na poziomie molekularnym badając produkcję amin biogennych pełniących rolę neurotransmiterów.
Agata Michalska z UW, licencjuszka pracująca pod opieką merytoryczną Igora Siedleckiego i Marty Wrzosek z OB UW otrzymała wyróżnienie za fascynującą prezentację pod tytułem „Ant dermatologists wouldn’t have it easy – surprising insight into phylogeny of ectoparasitic Aegeritella genus. Wykazała ona, że grzyb tworzący kopulaste sklerocja na zewnętrznym pancerzu mrówek z rodzaju Formica należy do grzybów sadzakowych, które z reguły są związane z miejscami bogatymi w spadź produkowaną przez mszyce. Michał Kochanowski reprezentujący OB UW przedstawił wyniki współpracy z pracownikami Muzeum i Instytutu Zoologii PAN wykazując jakie są efekty zakażenia grzybem Rickia wasmanii na strukturę kolonii Myrmica scabrinodis, podział prac w obrębie kolonii oraz odpowiedź mechanizmów odporności owadów. Zupełnie innymi zagadnieniami zajmuje się trzeci wyróżniony – Kamil Kisło z Ogrodu Botanicznego UW, który szuka odpowiedzi na pytania o to jakie organizmy i w jaki sposób wpływają na rozkład liści i pędów nawłoci kanadyjskiej, która mając wybitne zdolności konkurencyjne stanowi zagrożenie dla różnorodności biologicznej w wielu rejonach na świecie.
Komitetowi naukowemu podobały się liczne postery, a na nagrody zasłużyły Magdalena Dusza z IB PAN za poster dotyczący śluzowców przyśnieżnych w Karpatach na tle badań światowych, Karolina Chowaniec z UJ raportująca o odpowiedzi ekofizjologicznej Cetraria aculeata na warunki symulujące warunki pozaziemskie oraz Kinga Rapacz z UJ, która zajmowała się proteomem i sekretomem drożdży z patogenicznego dla człowieka gatunku Nacaseomyces glabratus.
Również w przypadku posterów Komitet naukowy oprócz nagród głównych przyznał wyróżnienia trzem osobom: Adamowi Chromcowi z UJ, który przedstawiał poster pt. The CRISPR/Cas9 genome-editing method in edible fungi, present state and recent applications, Łukaszowi Gregorczykowi z UJ prezentującemu Insight into proteolytic activity of extracellular vesicles released by Nakeseomyces glabratus oraz Amelii Ploch z UW za poster pt: High concentration of iron stimulates bioemulsifiers production in Entomortierella ferrotolerans.
Serdecznie gratulujemy wszystkim wyróżnionym i dziękujemy uczestnikom konferencji za ich wkład w rozwój wiedzy mykologicznej, a nade wszystko gorące wyrazy wdzięczności należą się Organizatorom z SM KPS UJ, wspieranym przez dr. hab. Piotra Mleczko z UJ, którzy zapewnili bardzo przyjazną atmosferę spotkania, sami prezentując fantastyczne wyniki swoich badań, które jednak z przyczyn formalnych nie podlegały ocenie Komitetu naukowego.
Na kolejną edycję MycoRise Up! Youth in Mycology zapraszamy w 2025 roku ponownie do Łodzi i Spały!
Marta Wrzosek & Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska
