Życzymy, aby przepełniony nadzieją okres Świąt Wielkanocnych przyniósł Państwu radość oraz wzajemną życzliwość. By stał się źródłem siły w pokonywaniu codziennych trudności i pozwolił z ufnością patrzeć w przyszłość.
Zarząd Polskiego Towarzystwa Mykologicznego
Centrum Informacyjne Lasów Państwowych wydało niedawno nową książkę o tematyce mykologicznej. „Rozpoznawanie chorób infekcyjnych drzew leśnych” autorstwa Zbigniewa Sieroty i Andrzeja Szczepkowskiego jest bogato ilustrowanym przewodnikiem, adresowanym przede wszystkim do pracowników lasów państwowych, którzy dzięki tej publikacji będą szybko i skutecznie rozpoznawać najbardziej powszechne i zagrażające naszym lasom grzyby. Tytuł sugeruje, że publikacja obejmuje również choroby bakteryjne lub wirusowe, ale ograniczona jest do danych o grzybach i organizmach grzybopodobnych. To zawężenie tematyczne sugeruje, że tak naprawdę szkodnikami drzew leśnych są w znacznie większym stopniu właśnie grzyby niż jakiekolwiek inne organizmy. Być może szkoda, że w sposób dostatecznie mocny nie zostało to podkreślone. Prawdopodobnie choroby takie jak rak jesionu (powodowany przez Pseudomonas savastanoi pv. Fraxini) są znacznie rzadsze niż zamieranie jesionu spowodowane obecnością Hymenscyphus, ale brakuje trochę odniesienia do innych przyczyn chorób roślin. Z satysfakcją odnotowałam za to odniesienia do owadów, które towarzyszą niektórym chorobom grzybowym.
Publikacja podzielona jest na pięć rozdziałów, z których rozdział czwarty jest prezentacją kolejnych chorób, które pojawiają się na drzewach i ich sprawców. Znajdziemy tu informację o objawach fytoftoroz, oznakach związanych z pojawieniem się „huby korzeni”, opieńkowej zgnilizny czy osutki oraz rdzy i rakowaceń pochodzenia grzybowego. Z chorób drzew, o których jest ostatnio głośno w książce nie znalazły się tylko informacje o holenderskiej chorobie wiązów.
Każda prezentowana choroba drzewa jest w sposób klarowny omówiona w kilku aspektach. Znajdziemy tu dane o symptomach choroby, jej przebiegu, różnicowaniu, profilaktyce i ochronie. Wydaje mi się, że właśnie podpunkt dotyczący różnicowania przynosi w niektórych przypadkach drobny niedosyt, ale liczne zdjęcia – całych drzew, chorych pędów i liści, a także grzybni oraz owocników są niezmiernie pomocne przy rozpoznawaniu objawów i wiązaniem ich z odpowiednią przyczyną.
Ostatni rozdział poświęcony jest grzybom rozkładającym drewno – tym, które są najważniejsze z punktu widzenia gospodarki leśnej. Znalazły się tu opisy i liczne zdjęcia: błyskoporka podkorowego Inonotus obliquus, białoporka brzozowego Piptoporus betulinus, czyrenia dębowego Fomitiporia robusta (=Phellinus robustus),czyrenia jodłowego Phellinus hartigii, hubiaka pospolitego Fomes fomentarius, murszaka rdzawego Phaeolus schweinitzii, pniarka obrzeżonego Fomitopsis pinicola oraz żółciaka siarkowego Latiporus sulphureus.
Książka w wersji elektronicznej jest dostępna nieodpłatnie na stronie Lasów Państwowych: http://www.lasy.gov.pl/publikacje/copy_of_gospodarka-lesna/ochrona_lasu/rozpoznawanie-chorob-infekcyjnych-drzew-lesnych/view .
Członkom Towarzystwa polecam zapoznanie się z tą pozycją przed wiosennym wyjazdem na działki i do lasu. Jak się okazuje brązowienie igieł sosny może mieć wiele przyczyn i dzięki prezentowanej publikacji być może uda nam się dostrzec ich zróżnicowanie i odkryć przyczynę zmian.
Marta Wrzosek
Zachęcamy do uczestnictwa w konferencji pt.: „Gospodarowanie leśnymi siedliskami przyrodniczymi Pomorza”, która odbędzie się w Pogorzelicy w dniach 18-19 czerwca 2015. Więcej informacji w załączonym pliku [pobierz plik pdf].
Zapraszamy do uczestnictwa w XXI Konferencji Krajowej pt. „Grzyby mikroskopowe i ich metabolity”, która odbędzie się w dniach 15-16 kwietnia br. w Poznaniu. Więcej informacji można znaleźć w załączonym pliku [pobierz plik pdf].
Warsztaty tematyczne „Mączniaki prawdziwe Erysiphales,” odbyły się w dniach 3 i 4 lutego 2015 w sali dydaktycznej Samodzielnego Zakładu Fitopatologii SGGW w Warszawie i wzięło w nich udział 18 uczestników. Uczestnicy byli pracownikami naukowymi w uczelniach, instytutach branżowych i PAN oraz doktorantami z 8 miejscowości: z Warszawy (2), Sękocina pod Warszawą (4), Wrocławia (3), Krakowa (1), Radomia (3), Torunia (1), Poznania (2) oraz Łopuchówka pod Poznaniem (2).
Celem warsztatów było przekazanie umiejętności identyfikacji gatunków występujących w Polsce z rzędu Erysiphales głównie jako patogenów obligatoryjnych roślin. Uczestnicy otrzymali skrypt z omówieniem tych grzybów, bogactwa ich zarodników w stadiach doskonałych i anamorfach oraz bardzo złożonym genetycznie ich wytwarzaniem.
W Polsce dotychczas zidentyfikowano ponad 120 gatunków Erysiphales, należących do 10 rodzajów (wg. Mułenko i in. 2008). Tylko kilkanaście gatunków można uznać jako często występujące i powodujące znaczące straty ekonomiczne dla producentów zbóż i innych roślin rolniczych oraz roślin ogrodniczych i leśnych.
Jako patogeny biotrofy grzyby te cechują się zdolnością do porażania określonych grup roślin, co ułatwia diagnozowanie poszczególnych gatunków.
W wykładzie wstępnym mgr Wojciech Kukuła z Samodzielnego Zakładu Fitopatologii SGGW omówił aktualne prace nad ustaleniem pokrewieństwa gatunków w obrębie Erysiphales za pomocą informatywnych odcinków DNA: rDNA, sekwencji ITS1 i ITS2, genu tef1α i innych.
Jak wykazały opublikowane w ostatnich latach prace z zakresu DNA grzybów Erysiphales, zasadniczo potwierdziły wyniki prac dotyczących systematyki opartej o cechy morfologiczne tych grzybów. Ich owocnikiem jest kleistotecjum – otocznia kulista bez ujścia obecnie nazywana chazmotecjum, zbudowana z jednej warstwy komórek o barwie ciemnobrązowej do czarnej.
Uczestnicy otrzymali też bogato ilustrowany skrypt z bardzo dobrej jakości rysunkami i zdjęciami autorstwa prof. Czesława Zamorskiego dla poszczególnych stadiów rozwojowych Erysiphales oraz bardzo różnorodnych zmian chorobowych powodowanych na tkankach porażonych roślin. Identyfikacji cech poszczególnych gatunków mączniaków dokonywali uczestnicy w materiałach zielnikowych, przygotowanych wcześniej przez prof. Zamorskiego, oraz na liściach pomidora, dostarczonych z jednej ze szklarń produkcyjnych.
Proponowane są następne warsztaty z identyfikacji mączniaków rzekomych.
Opracował: Jerzy Chełkowski
Oddział Warszawski Polskiego Towarzystwa Fitopatologicznego uprzejmie zaprasza do wzięcia udziału w zebraniu Członków Oddziału, które odbędzie się 25 marca 2015 r. Więcej informacji w załączniku [pobierz plik].
Szanowni Państwo, w roku 2006 przeprowadziłam badania ankietowe dotyczące rozwoju amatorskiego ruchu mykologicznego, dostępności informacji o grzybach oraz oceny współpracy amatorów z zawodowymi mykologami. Teraz, po 10 latach, powtarzam badanie ankietowe. Bardzo proszę o wypełnienie załączonej ankiety [pobierz plik] wszystkich, którzy amatorsko interesują się grzybami. Zarówno tych, którzy tylko zbierają grzyby w celach konsumpcyjnych, jak też zaawansowanych amatorów. Ankiety proszę przesyłać na adres internetowy: annakuja@poczta.onet.pl lub – po wydrukowaniu – pocztą konwencjonalną na adres: Stacja Badawcza PAN, Turew, ul. Szkolna 4, 64-000 Kościan do końca marca.
Bardzo proszę o rozpowszechnienie ankiety wśród potencjalnie zainteresowanych osób.
dr Anna Kujawa
Stacja Badawcza Instytutu Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN
Turew, ul. Szkolna 4, 64-000 Kościan
Uprzejmie informujemy o organizowanym przez Centrum Biotechnologii Politechniki Śląskiej Międzynarodowym Sympozjum Studentów i Doktorantów „Biotechnologia Środowiskowa”. Jakkolwiek w tytule tradycyjnie adresowane ono jest do studentów i doktorantów, to równie oczekiwanymi uczestnikami są świeżo upieczeni doktorzy. Więcej informacji znajduje się w komunikacie [pobierz plik z komunikatem; pobierz plik ze wskazówkami dla autorów] oraz na stronach www.cb.polsl.pl.
Zachęcamy do uczestnictwa w Dead Wood Meeting, które będzie miało miejsce w dniach 24-27 maja w Lammi w Finlandii. Więcej informacji można znaleźć na stronie: https://elomake.helsinki.fi/lomakkeet/58209/lomake.html.
Zachęcamy do uczestnictwa w kwietniowym CBS Symposium Week 2015. Więcej informacji na stronie CBS: http://www.cbs.knaw.nl/index.php/meetings/595-cbs-symposium-week-2015.
